Συστημική προσέγγιση

• Η συστημική ψυχοθεραπεία στηρίζει το μεγαλύτερο μέρος του εννοιολογικού της πλαισίου στη γενική θεωρία συστημάτων και στις θεωρίες της επικοινωνίας, νοηματοδοτώντας το σύμπτωμα ως μήνυμα προς σημαντικούς άλλους, ή ως ρυθμιστή σχέσεων σε κρίσιμη φάση του κύκλου ζωής.

• Αναπτύχθηκε ιστορικά πληθώρα «σχολών» συστημικής σκέψης, με κυριότερες τη διαγενεακή, τη στρατηγική-συστημική, τη δομική και τη συστημική σχολή του Μιλάνου. Πρόσφατα, η συστημική σκέψη εμπλουτίσθηκε και από την κονστρουκτιβιστική/κονστρουξιονιστική και αφηγηματική προσέγγιση.

• Το θεραπευτικό σύστημα στην οικογενειακή συστημική ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει την οικογένεια, τον ή τους θεραπευτές, και τη θεραπευτική ομάδα. Τόσο στην πρώτη όσο και στις επόμενες συνεδρίες, οι θεραπευτές, έχοντας σχηματίσει υποθέσεις για το σύμπτωμα και τη λειτουργία του, προσφέρουν στην οικογένεια εναλλακτικές αφηγήσεις και εξηγήσεις, οι οποίες προσδοκούν να διευρύνουν τον γνωστικό και επιστημολογικό ορίζοντα της οικογένειας και να αλλάξουν δυσλειτουργικά δυναμικά της. Οι θεραπευτές, σε κλίμα σεβασμού, κατανόησης και ενσυναίσθησης, αναπτύσσουν τη θεραπευτική συμμαχία με την οικογένεια, αποθαρρύνουν επαναλαμβανόμενα δυσλειτουργικά πρότυπα συμπεριφοράς, ενθαρρύνουν την έκφραση διαφωνίας, επανατοποθετούν τα όρια, ενώ επιπροσθέτως, για τον συστημικό θεραπευτή έχει μεγάλη αξία το υγιές δυναμικό και οι εφεδρείες της οικογένειας.

• Όπως έχει καταδειχθεί από τυχαιοποιημένες συγκριτικές μελέτες, μετα-αναλύσεις και εκτεταμένες ανασκοπήσεις, η οικογενειακού τύπου παρέμβαση ή και η συστημική ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματικές σε ένα ευρύ φάσμα διαταραχών και προβλημάτων, τόσο των παιδιών και εφήβων όσο και των ενηλίκων.

Η θεραπευτική διαδικασία

Το θεραπευτικό σύστημα στην οικογενειακή ΣΨΘ περιλαμβάνει την οικογένεια, τον ή τους θεραπευτές -προτιμότερο διαφορετικού φύλου, εφόσον πρόκειται για δυάδα θεραπευτών- και τη θεραπευτική ομάδα, στην οποία ανήκει και ο επόπτης που παρακολουθεί τη συνεδρία πίσω από μονόδρομο καθρέφτη. Ο επόπτης μπορεί να επικοινωνεί με τους θεραπευτές και την οικογένεια κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Οι συνεδρίες γίνονται κάθε 2-4 εβδομάδες και διαρκούν 60-90 min, ενώ η όλη διαδικασία προσεγγίζει το δίωρο. Η πρώτη συνεδρία συνίσταται στην ανάλυση της παραπομπής, στην οποία ... περισσότερα

Συστημική σκέψη

Ο Murray Bowen, ιδρυτής της διαγενεακής (transgen-erational) προσέγγισης (δεκαετία '50) έδωσε έμφαση στην επιρροή των προηγούμενων γενεών στα χαρακτηριστικά της οικογένειας. Για τον λόγο αυτόν μελετούσε το γενεόγραμμα (genogram) στο οποίο καταγράφονται γεγονότα-σταθμοί, καθώς και άλλες πληροφορίες που αφορούν στο οικογενειακό δένδρο. Τα οικογενειακά πρότυπα έχουν την τάση να επαναλαμβάνονται («μεταβιβάζονται») από γενεά σε γενεά. Περιέγραψε το τρίγωνο ως το «μόριο» κάθε συναισθηματικού συστήματος, δηλαδή ως το μικρότερο σταθερό σύστημα σχέσεων, εν αντιθέσει με τη δυάδα που τη θεώρησε ασταθές σύστημα. ... περισσότερα

Συστημική - Οικογενειακή ψυχοθεραπεία

Η συστημική (systemic) ψυχοθεραπεία (ΣΨΘ), αν και έλκει την καταγωγή της από την κίνηση συμβουλευτικής για θέματα παιδιού (child guidance) (Ackerman Ν., δεκαετία '30), τη συμβουλευτική ζεύγους, την ομαδική θεραπεία (δεκαετία '50) και την έρευνα για τη σχιζοφρένεια (Bateson G., δεκαετία '50), στηρίζει το μεγαλύτερο μέρος του εννοιολογικού της πλαισίου στη γενική θεωρία συστημάτων (general systems theory) (Wiener Ν, von Bertalanfy L.) και στις θεωρίες της επικοινωνίας (communication theory) (Watzlawick P.). Η γενική θεωρία συστημάτων προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα πώς ... περισσότερα